Performans Değerlendirme
Çalışanların Verimliliğini Ölçün
Bir şirket olarak fark yaratan insan kaynağına sahip olmanızın önemi büyük. Peki bu konudaki iddianızı destekleyen verilere sahip misiniz? İşte tam olarak performans değerlendirmenin temel amaçlarından biri, bu sorunun cevabını vermenize yardımcı olmak.
Bir şirket için çalışan performansına ilişkin elde edilen veriler, çalışan yeteneklerini ve şirkete katkısını ortaya çıkarmanın etkin bir yolu. Bunun için değerlendirme mekanizması, net performans hedefleri ortaya koyar. Hedeflerdeki netlik, doğru geri bildirimlerle sürecin sistematik ve nesnel şekilde çalışmasında etkili bir rol oynar. Bu açıdan performans değerlendirme, performans yönetimin en önemli aşamaları arasında sayılabilir. Ayrıca bu çalışan değerlendirme süreci, şirketlerin stratejik hedefleri doğrultusunda önemsenen yönetici – çalışan iletişiminin adil yönetilmesinde de etkilidir.
Performans Değerlendirme Nedir?
Performans değerlendirme, günümüz insan kaynaklarının olmazsa olmaz çalışma alanları arasında. Performans değerlendirme çalışmasının şirketlere sağladığı birden fazla katkının bilimsel olarak kanıtlanmış olmasının payı büyük. Öncelikle performans değerlendirme ile çalışan organizasyonlarına dair verimliliğin ölçülmesi hem şirket içi ödüllendirme hem de terfi gibi önemli atamalarda doğru kararlar alınmasına katkı sağlar. Ayrıca çalışanlar için ne tür şirket içi gelişim sürecinin uygulanması gerektiğine dair çalışmalar doğru bir şekilde planlanabilir. Tüm bu şirket içi süreçleri destekleyebilmek için performans değerlendirme, kurumlar açısından kaçınılmaz bir çalışma alanı. Peki performans nedir?
Performans nedir?
Çalışan performansı, kurum hedeflerine uygun şekilde çalışan için belirlenmiş iş tanım ve amaçlarını gerçekleştirme düzeyidir. Elbette burada performansı belirleyen nokta hedefin gerçekleşmesi sonucu elde edilen çıktıdır. Bu çıktı, mal veya hizmet olabilir, bir programı kullanma becerileri veya daha farklı yetkinlik düzeyleri şeklinde tanımlanabilir.
Performans, sadece yetkinlikler düzeyinde ele alınan veya değerlendirilen bir kavram değil. Örneğin, bir çalışanın şirket için hayati öneme sahip yazılım hakkındaki yetkinliği üst düzey olabilir. Ancak bazı imkansızlık veya çalışanın şirkete karşı bakış açısındaki negatiflik gibi durumlarda kişi performansında düşme yaşanabilir. Bu nedenle performansı kapasite, imkanlar ve motivasyon kapsamında bütüncül olarak değerlendirmek gerekir. Performans ölçümü sayesinde çalışan ile ilgili performans parametreleri takip edildiğinden dolayı yaşanan veya yaşanma ihtimali olan durumların iyileştirilmesi mümkün hale gelir.
Kapasite: Çalışanın sahip olduğu becerileri ifade eden parametredir.
İmkanlar: Bir işin yapılması için gereken materyalleri ve fiziki ortamı tanımlar.
Motivasyon: Çalışanın emeği veya işine yönelik heyecanını yansıtan isteklilik durumudur.
Performans Değerlendirme Nasıl Yapılır?
Şirketler için performans değerlendirme sürecinin etkin şekilde yönetimi önemli. Bu süreçte hatalı analiz ve çalışmaların sonucunda çalışana yönelik planlamalar hatalı bir hale dönüşür. Ayrıca bu durum şirket içi sadakatsizlik gibi durumların ortaya çıkmasına ve farklı krizlerin oluşmasına öncü olabilir. Dolayısıyla performans değerlendirme süreci kolay ve basit olmasa da bunu profesyonelce yapmanızı sağlayan modern yazımlar ve performans değerlendirme kriterleri var. Bu yöndeki prosedürlere uygun hareket edilmesi halinde çalışan performans değerlendirme sürecinizde arzuladığınız sonuçları elde etmenizi sağlar. İlerleme kaydetmek açısından izlemeniz gereken yol şöyle:
- Gerçekçi başarı standartlarına sahip olun. Standartların şirket veya yönetici hedefleriyle uyumluluğuna önem verin.
- Saptadığınız hedefler çerçevesinde çalışanları izleme mekanizması oluşturun. Onlarla iletişim halinde kalın.
- Değerlendirme sürecinde çalışanlara geri bildirimlerde bulunmayı ihmal etmeyin.
- Hedeflere ulaşma yönünde yüksek performans ve başarı gösteren çalışanları ödüllendirme çalışmaları yapın. Prim, terfi, şirket içi eğitimler veya şirketinize uygun şekilde ödüllendirme yöntemleri belirleyebilirsiniz.
Bu aşama içerisinde çalışanların yetkinlik değerlendirmeleri yapılırken en önemli kriter, önceden tespit edilen hedeflerdir. Dolayısıyla sürece subjektif değerlendirme kriterlerinin dahil edilmesi halinde gerçekçi hedef değerlendirme çıktıları alınamaz. Bunu önlemenin yolu, performans değerlendirme aşamaları sırasında uyulması gereken standartları belirlemek. İşte performans değerlendirme aşamaları…
Performans Değerlendirme Aşamaları Nelerdir?
Çalışan performansını değerlendirirken nesnel verilere sahip olmanın yolu, uygulama prosedürlerine karar vermenizdir. Böylece daha sistematik bir organizasyonda daha nitelikli hedef takibi yapılır. Ayrıca gerçekçi çalışan karneleri ortaya çıkarılabilir.
- Değerlendirme amaçlarınızı belirleyin
Şirket olarak çalışan performansını değerlendirme amaçları tanımlamanız gerekir. Amaçları netleştirmenin yolu, performans değerlendirmeyi neden yapmak istediğinizle ilgilidir. Örneğin, amacınız çalışanları kontrol etmek olabilir veya onları ödüllendirirken adil bir paylaşım mekanizması kurmayı amaçlayabilirsiniz. Dolayısıyla farklı senaryolar farklı amaçlar ortaya çıkarabilir.
- Standartlarınızı hazırlayın
Performans değerlendirme sürecini subjektif kriterlerle kapamak için değerlendirme standartlarının oluşturulması şart. Böylece çalışanların nesnel veriler ışığında verimlilikleri takip edilebilir. Ayrıca çalışan performansını kurum içinde etkileyen bir dizi değişkenler söz konusu olabilir. Çalışan kontrolünün dışındaki değişkenleri de hesaba katarak standart hükümlerini belirlemeye önem vermelisiniz.
- Değerlendirme organizasyonu oluşturun
Tüm çalışanların yer aldığı bir performans değerlendirme organizasyonu çalıştırılması gerekir. Burada bazı noktalar kilit husustur: Çalışanları değerlendirecek personelin seçimi ve performans ölçüm yöntemleri. Genel olarak her şirkette üst astını değerlendirmeye alır. Uygulanacak metod seçiminde ise birden fazla yöntem ve kombinasyon denenebilir.
- Çalışan değerlendirmesini başlatın
Değerlendirme konusunda yetkin kişiler tarafından yürütülen süreçte hedef ve amaçlar etrafında değerlendirme sonuçları oluşturulur. Bu veriler İK departmanı ve üst yöneticiler ile paylaşılır. Bu kapsamda yapılan çalışan verimlilik ölçümünde, değerlendirme organizasyonu içerisindeki çalışan ile mülakat yapılması önem arz eder.
- Geri bildirimleri önemseyin
Değerlendirme sürecinden elde edilen verilere göre çalışanlara geri bildirimler sağlanması en önemli konulardan biri. Böylece çalışan organizasyon içerisindeki durumunu öğrenebilir ve kendisini daha iyi noktalara getirme konusunda arzu duyabilir. Bu aşamada çalışan motivasyonunu düşürmeye yönelik iletişim ve geri bildirim şekillerinden geri durmak gerekir.
- Çalışan değerlendirmesi sonrası ne yapmanız gerekir?
Performans değerlendirme, yetkinlik ölçümü veya hedef takibi ile sınırlı değildir. Sürekli performans ölçümü metodunun ana hedefinde çalışma sürecinin iyileştirilmesi ön planda. Bu nedenle personeli ödüllendirmekle birlikte çalışma koşullarında veya organizasyonda ortaya çıkan optimizasyon fırsatlarının da değerlendirilmesi gerekir.
Performans Değerlendirme Yöntemleri Nelerdir?
Birbirinden farklı amaca hizmet eden performans ölçüm yöntemleri var. Modern anlamda en geçerli yöntemler; yetkinlik odaklı değerlendirme, etkin hedef yönetimi, hedef takibi ve sürekli performans yönetimi ön plana çıkan ölçüm metotlarından bazıları.
- Yetkinlik değerlendirme
Yetkinlik genel olarak çalışanı diğerlerinden ayıran artıları kapsayan tanımlar içerir. Çalışan grubu içerisinde çalışan yetkinliklerini ölçmeyi kolaylaştıran bir değerlendirme yöntemidir. Örneğin, bir çalışan grubu içerisinde Excel programına hakim olan veya daha az hakim olan çalışanın değerlendirilmesini sağlar. Böylece iş süreçlerine etki eden çalışanın yetkinliklerindeki performans düzeyi tespit edilir. Bunun nedeni, şirket içi eğitimlerle çalışanın donanım veya diğer yetkinliklerini artırmak hedefidir.
- Etkin hedef yönetimi
Yetkinlik bazlı değerlendirmeden farklı olarak “Ne kadar?” sorusuna odaklanan bir çalışan performans değerlendirme yöntemidir. Hedefler, çok farklı konuları kapsasa da genel olarak değerlendirmenin nesnelliği açısından sayısal hedefler daha ön planda tutulur. Bu bakımdan sayısal performans analizlerinin önemli olduğu üretim ve satış gibi sektörlerde tercih edilen bir değerlendirme biçimidir.
- Sürekli performans yönetimi
Sürekli performans yönetiminde hedef sürekli bir iyileştirme ve değişimdir. Bu nedenle geleneksel yıllık değerlendirme gibi dönemsel analizlerle yetinmez. Süreklilik arz eden bütüncül bir değerlendirme yapısına sahip şekilde çalışır. Böylece daha sık geri bildirimlerin yapıldığı ve ödüllendirmelerin hakim olduğu sağlıklı bir çalışma sürecinin ortaya çıkması sağlanır.
- OKR/KPI bazlı performans değerlendirme
OKR’lar bir şirketin büyüme stratejisini tanımlayan hedeflerdir. KPI’larsa bu hedeflere ulaşılıp ulaşılmadığını gösteren ve düzenli bir şekilde yapılması gereken ölçümleri içerir. Bunlar şirket performansını ölçerken aynı zamanda hangi çalışanın ilgili hedeflere katkı sağladığı veya verimsiz kaldığını anlamanız için de önemli değerlendirme ölçütleridir.
Performans Değerlendirme Süreci Nasıl Olmalıdır?
Performans değerlendirme sürecinde etik kurallarına uymanız daha başarılı sonuçlar elde etmenizi sağlar. Adil, şeffaf, nesnel ve net tanımlarla başarılı performans değerlendirme süreçlerine imza atılabilir.
- Adalet: Subjektif değerlendirmeler sonucunda adaletsiz geri bildirimler söz konusu olur ve bu durum çalışanlara zarar verir.
- Şeffaflık: Performans değerlendirme sonuçlarını tüm açıklığı ile paylaşmak gerekir. Geri bildirimler, çalışanların kendi durumlarını görmelerine yardımcı olur.
- Netlik: Değerlendirme kriterleri net ve yalın tanımlara sahip olmalı. Çalışanların anlamakta zorluk çekeceği tanımlamalardan kaçınılmalıdır.
Dijital İK yazılımı performans sürecinde size nasıl yardımcı olur?
Şirketler, performans değerlendirme sürecinde hataları en aza indirme konusunda hassas. Bunun için tüm değerlendirme sürecini otonom hale getirmenin önemli faydaları var. Hem sürecin nesnel ve şeffaflığı hem de geri bildirimlerin anında yapılmasının sağlanması açısından İK yazılımları önemli. Ayrıca değerlendirme organizasyonunu otonom bir hale getirdiğiniz zaman her an sisteme girilen veriler işlenir. Böylece çalışanlar kendi performansları ile alakalı anlık bilgilere sahip olabilir.
Dijital İK çözümü Persono’nun sahip olduğu performans modülü şirketler için çalışan performansını ölçmeyi verimli hale getiren özelliklere sahip. Persono, çalışan performansını ölçmek için uygulamanız gereken klasik yöntemlerle birlikte sürekli performans yönetimi ve OKR/KPI takibi gibi yeni nesil metotlara da yer verir. Kurumunuza uygun olan metodu seçerek 360 dereceye kadar yetkinlik değerlendirme ve hedef takibi yapabilirsiniz.
Persono ile çalışanlar, ilerleme ve başarı durumlarını yıl boyunca hem web hem mobil uygulamalar üzerinden pratik bir şekilde takip edebilir, yetkileri dahilinde sistemi kullanabilirler. Anlık analizleri inceleyebilir; çalışan, bölüm, kurum karneleri çıkarabilir, değerlendirme, rapor ve mutabakat sonuçlarına hızlıca ulaşabilirsiniz.
